FAHAMU DALILI NA TIBA ZA UGONJWA WA KISUKARI
Dr Saida Ally
KISUKARI (DIABETES) NI NINI?: MWONGOZO KAMILI
Kisukari, pia hujulikana kama diabetes, ni hali ya kiafya inayosababisha kiwango cha juu cha sukari (glucose) katika damu. Sukari ni chanzo muhimu cha nishati kwa mwili, lakini ili iweze kuingia ndani ya seli na kutumika kama nishati, mwili unahitaji homoni inayoitwa insulini.
Una dalili za kisukari au una wasiwasi kuhusu afya yako? Pata ushauri wa kitaalam kupitia application ya simu ya Medikea. Wasiliana na madaktari wetu bingwa kwa uchunguzi na mpango wa matibabu unaofaa hali yako.
AINA ZA KISUKARI
Kipengele | Kisukari cha Aina ya 1 | Kisukari cha Aina ya 2 |
---|---|---|
Jina lingine | Kisukari cha kujitegemea | Kisukari cha watu wazima |
Muathirika | Hasa watoto na vijana | Hasa watu wazima |
Kinachotokea mwilini | Mfumo wa kinga hushambulia na kuangamiza seli zinazozalisha insulini katika kongosho | Mwili huzalisha insulini, lakini seli haziitikii ipasavyo (upinzani wa insulini) |
Matokeo | Upungufu mkubwa wa insulini mwilini | Kuongezeka kwa viwango vya sukari kwenye damu |
Matibabu | Lazima kutumia sindano za insulini | Inaweza kudhibitiwa kwa lishe, mazoezi na dawa |
Inaweza kuzuilika? | Haizuiliki | Inaweza kuzuilika kwa mtindo bora wa maisha |
Asilimia ya wagonjwa | Takriban 10% ya wagonjwa | Takriban 90% ya wagonjwa |
DALILI ZA KISUKARI
Dalili za Kawaida:
- Kupata kiu sana na kunywa maji mengi
- Kukojoa mara kwa mara, hasa usiku
- Kupungua uzito bila sababu
- Njaa isiyotuliza
- Uchovu na kuchoka haraka
- Maono yasiyo wazi
- Vidonda visivyopona haraka
Dalili za Hatari:
- Kupumua kwa shida
- Kupoteza fahamu
- Kuchanganyikiwa
- Kichefuchefu na kutapika
- Maumivu ya tumbo
Ni muhimu kutambua kwamba dalili hizi zinaweza kutofautiana kwa kila mtu, na zinaweza kuhusiana na hali nyingine za kiafya pia.
NJIA ZA KUZUIA KUPATA KISUKARI
Chagua Lishe Bora:
i. Mboga na matunda
ii. Nafaka nzima
iii. Protini
iv. Mafuta yenye afya (mzeituni na parachichi)
v. Epuka vyakula vyenye sukari nyingi, wanga wa juu, na mafuta mengi
Kudhibiti Uzito Fanya Mazoezi: i. Angalau dakika 150 kwa wiki
ii. Kutembea kwa kasi
iii. Kuogelea
iv. Baiskeli
- Punguza mawazo
- Fanya Uchunguzi wa Afya Mara Kwa Mara
- Fuatilia historia ya kisukari kwenye familia
ATHARI ZA KUTOKUDHITI KIWANGO CHA SUKARI
Matatizo ya Macho:
- Retinopathy
- Uoni hafifu
- Kupotea kwa uoni kabisa
Matatizo ya Neva:
- Hisia dhaifu miguu/mikono
- Kupoteza hisia kabisa
- Maumivu ya neva
Matatizo ya Figo:
- Kushindwa kwa figo (Nephropathy)
- Maambukizi ya mkojo
- Shinikizo la damu
Magonjwa ya Moyo:
- Shinikizo la damu
- Kiharusi
- Matatizo ya mishipa ya damu
Matatizo ya Uzazi:
- Nguvu za kiume kupungua
- Kwa wajawazito: kuzaa kabla ya wakati
- Watoto wenye uzito mkubwa
Matatizo Mengine:
- Vidonda visivyopona haraka
- Tishu kufa (gangrene)
- Shida za kumbukumbu
- Ugonjwa wa Alzheimer's
- Kuchelewa kwa chakula kutoka tumboni
- Kichefuchefu na kutapika
JINSI YA KUDHIBITI VIWANGO VYA SUKARI
Usimamizi wa Lishe:
- Kula milo midogo mara nyingi
- Kupunguza sukari na wanga
- Kuongeza mboga na matunda
Ufuatiliaji wa Sukari:
- Kupima sukari mara kwa mara
- Kuweka kumbukumbu ya vipimo
- Kugundua dalili za onyo mapema
Dawa na Tiba:
- Kuchukua dawa kwa wakati
- Kufuata maagizo ya daktari
- Kutunza dawa vizuri
Mazoezi na Uzito:
- Kutembea kwa kasi
- Kuogelea
- Kudhibiti uzito
Ufuatiliaji wa Afya:
- Kupima shinikizo la damu
- Kupima afya ya macho
- Kuangalia afya ya miguu na figo
Hatua Zingine Muhimu:
- Kupunguza mawazo
- Kupata usingizi wa kutosha
- Kuacha uvutaji sigara
- Kujifunza kuhusu kisukari
- Kushiriki vikundi vya usaidizi -Kunywa maji ya kutosha
HATUA YA KUCHUKUA SASA: Usidhibiti kisukari peke yako. Kupitia programu ya Medikea, utapata:
- Ushauri wa madaktari bingwa wa kisukari
- Mpango wa kibinafsi wa kudhibiti kisukari
- Ufuatiliaji wa karibu wa viwango vyako vya sukari
- Elimu na ushauri wa kina kuhusu maisha na kisukari
Pakua programu ya Medikea leo. Tupo pamoja nawe katika safari hii ya kudhibiti kisukari.
Subscribe to Medikea newsletter
Sign up here to receive our wellness and health newsletters filled with actionable advice, from certified doctors, expert-vetted content, product recs, and more — delivered directly to your inbox.